Muzykoterapia jako forma psychoterapii wykorzystująca muzykę jako środek stymulujący rozwój poznawczy, społeczny i emocjonalny uczestnika zajęć stanowi cenną metodę pracy z podopiecznymi w wieku wczesnoszkolnym. Wśród licznych korzyści płynących z oddziaływania poprzez muzykę warto wymienić poprawę zdolności komunikacyjnych, rozwój ekspresji ruchowej i odkrywanie własnych możliwości twórczych. W zależności od rodzaju zaburzeń lub deficytów, muzykoterapia może realizować różnego rodzaju zadania edukacyjne i terapeutyczne – stymulować rozwój mowy, pobudzać sprawność umysłową podopiecznego, pomagać w wyrażaniu emocji i rozbudzać jego wyobraźnię. Jak zatem zatroszczyć się o rozwój poznawczy podopiecznego, włączając elementy muzykoterapii co codziennych zajęć?
Aktywności wpływające na rozwój społeczny dziecka
W ramach muzykoterapii wyróżnić można wiele podziałów, w zależności od rodzaju stosowanych metod, technik i osób uczestniczących w zajęciach terapeutycznych. Terapia muzyką może być prowadzona w formie aktywnej, wykorzystującej ćwiczenia muzyczno-ruchowe i słuchowo-głosowe, pantomimę i psychodramę, improwizacje głosem, ruchem i na instrumentach perkusyjnych, a także w formie receptywnej, czyli odbiorczej. Muzykoterapia aktywna stymuluje rozwój mowy ucznia, pozwala na odreagowanie negatywnych emocji i umożliwia spontaniczne reakcje, których wyrażanie w sposób werbalny często wiąże się z trudnościami. Ten rodzaj muzykoterapii może też wpływać na rozwój społeczny dziecka, poprawiając jego zdolności komunikacyjne. Z kolei muzykoterapia receptywna kształtuje sprawności percepcyjne wpływające na rozwój poznawczy i umiejętność mowy.
Techniki relaksacyjne i ćwiczenia wizualizacyjne
Wśród celów zajęć terapeutycznych wykorzystujących elementy muzykoterapii wymienia się także relaksację, zmniejszenie napięcia psychicznego i obniżenie lęku. W terapii dziecięcej najczęściej stosuje się ćwiczenia oddechowe, proste ćwiczenia z zakresu treningu relaksacyjnego w różnych pozycjach, modyfikacje treningu autogennego J. H. Schultza, relaksację E. Jacobsona i ćwiczenia wizualizacyjne. Służą one ukojeniu nerwów i odzyskaniu wewnętrznego spokoju. Niektóre z technik relaksacyjnych i ćwiczeń wizualizacyjnych można z powodzeniem włączyć do programu zajęć, aby wspierać rozwój dzieci i wspomagać ich koncentrację. Najwięcej korzyści przyniesie to w pracy z uczniami nieśmiałymi, z trudem nawiązującymi kontakty lub podopiecznymi, których zachowanie ma znamiona nadpobudliwości.
Jakie czynniki wpływają na rozwój poznawczy podopiecznego?
Techniki relaksacyjne z elementami muzykoterapii obejmują szereg aktywności kształtujących sferę ruchową, poznawczą i emocjonalną. Anna Kordzińska-Grabowska, psycholog specjalizująca się we wczesnym wspomaganiu rozwoju dziecka, podkreśla, że techniki relaksacyjne najlepiej jest stosować przed zajęciami dydaktycznymi, aby uczniowie lepiej chłonęli nowe informacje, po każdych zajęciach dydaktycznych wymagających koncentracji i w godzinach popołudniowych, by uspokoić podopiecznych po całym dniu aktywności.
Zabawy muzyczne a rozwój społeczny dziecka
Zachęcamy Państwa do udziału w ogólnopolskim Kongresie Edukacji Muzycznej, który odbędzie się 5 czerwca 2019 roku w Warszawie. Tematem przewodnim wydarzenia jest muzyka, rytmika i ruch w edukacji jako nowoczesne narzędzia wspierające proces uczenia. W trakcie wystąpień prelegenci omówią rolę rytmiki w rozwoju poznawczym, społecznym i emocjonalnym ucznia, przedstawią sposoby na stymulowanie rozwoju mowy u podopiecznego, a także wyjaśnią, w jaki sposób zabawy muzyczne wpływają na rozwój społeczny dziecka. Uczestniczy kongresu dowiedzą się, na czym polega trening autogenny J. H. Schultza i relaksacja E. Jacobsena oraz poznają ćwiczenia wizualizacyjne, czyli techniki relaksacyjne.